Sport en spel overstijgen tijd en grenzen. Ze brengen mensen samen, zonder onderscheid in leeftijd, achtergrond of cultuur. Ze zijn universeel en tegelijk erg uniek. Die insteek past uitstekend in de missie van FMDO (Federatie Mondiale en Democratische Organisaties), een organisatie die mensen in de superdiverse samenleving van vandaag en morgen verbindt en versterkt. 

FMDO overkoepelt meer dan 200 aangesloten verenigingen verspreid over heel Vlaanderen en Brussel. Ze bieden niet alleen administratieve ondersteuning, maar organiseren ook opleidingen en ontmoetingsmomenten voor vrijwilligers. Daarnaast verdedigen ze de belangen van mensen met een migratieachtergrond en bouwen ze bruggen tussen mensen en gemeenschappen. Dat kan op allerlei manieren, en dus ook via sport en spel. Samen met Erfgoeddag organiseren FMDO en haar verenigingen over heel Vlaanderen activiteiten die je spelenderwijs de wereld in Vlaanderen laten ontdekken.   

Surinaamse vliegers

Vliegeren is niet alleen aan de Vlaamse kust een geliefde bezigheid, het is ook een belangrijk onderdeel van de Surinaamse cultuur. Van kindsbeen af leren de jonge Surinamers om indrukwekkende vliegers in elkaar te knutselen. Vooral in het droge seizoen, wanneer er een stevige wind staat, worden de vliegers de lucht in gelaten. In die periode worden er ook regelmatig vliegerwedstrijden gehouden. Het gaat daarbij niet altijd om wie zijn vlieger het snelst en het hoogst de lucht in krijgt, maar ook om wie zijn vlieger net het snelst naar beneden krijgt. 

Er bestaan verschillende soorten vliegers. De meest voorkomende zijn de fefi-printa, de fisi-wan, de Japanesi-wan en de kanka-wan. De fefi-printa is niet alleen de meest gebruikte vlieger, maar ook de moeilijkste om te maken. Meestal wordt hij gemaakt met bladnerven van de kokospalm, de bast van een bamboestengel of de bladstengel van de obe-, maripa- of warimbopalm. Door ze in de zon te laten drogen worden ze buigzaam en gemakkelijk te gebruiken voor de span van de vlieger, zoals je op de tekening ziet. Daarna wordt de span beplakt met verschillende kleuren papier. De fisi-man is een variant op de fefi-printa, terwijl de kanka-wan en de Japanesi-wan meer lijken op de traditionele Vlaamse vliegers. 

Tijdens Erfgoeddag krijg je de kans om nog meer te weten te komen over deze Surinaamse traditie. Daarnaast kan je ook zelf een vlieger in elkaar knutselen in Oostende. In Antwerpen ontdek je dan weer andere Surinaamse spelletjes aan het MAS. 

Cricket

Hoewel we cricket associëren met Engeland, ligt de oorsprong ervan in (West-)Vlaanderen. Het waren de Vlaamse wevers die de sport voor het eerst beoefenden en naar Engeland brachten. Dat gebeurde in de 14e eeuw, toen de Engelse wolnijverheid dringend nood had aan extra arbeidskrachten. De Vlaamse wevers waagden de oversteek, en namen het spel met zich mee. De Britten moesten er echter aanvankelijk niets van weten. In 1533 noemde dichter John Skelton de Vlamingen zelfs spottend de “koningen van het cricket”.

Toch groeide de sport uit tot een Britse passie. Met de expansie van het Britse Rijk verspreidde cricket zich over de wereld, en vandaag volgen maar liefst 2,5 miljard mensen het WK. In landen als India, Pakistan, Australië en Zuid-Afrika is cricket niet zomaar een sport, maar een manier van leven. Ook in Vlaanderen komt de sport stilaan opnieuw tot leven. Samen met Afghaanse en Indische migranten neemt de belangstelling voor deze balsport toe. Ook jij kan een spelletje cricket spelen tijdens Erfgoeddag. Zowel in Bredene kan je kennismaken met dit historische spel. 

Café Awalé

Een van de populairste en oudste Afrikaanse spelletjes ter wereld is ongetwijfeld awalé, ook wel bekend als wouré of owaré. Het is een strategisch spel dat tot de Afrikaanse zaaispellen, ook wel mancala genoemd, wordt gerekend. Het spel komt voor in heel het Afrikaanse continent, maar ook in het Midden-Oosten, India, Indonesië en zelfs China. In het spoor van de slavernij, verspreidde het spel zich ook naar Latijns-Amerika. 

Om het spel te kunnen spelen heb je een owaré-bord en 48 zaden nodig. Een typisch bord heeft twee rechte rijen met telkens zes kuiltjes. Elke speler beheert de zes kuiltjes en begint met vier zaden in elk van de kuiltjes. Het doel van het spel is simpel: meer zaden veroveren dan je tegenstander. Om te kunnen winnen zal je echter strategisch moeten nadenken. Hoe je je tegenstander het beste verslaat, ontdek je in Café Awalé in Antwerpen. Je leert er van ervaren spelers de tips en tricks van dit authentieke Afrikaanse spel.  

Peruaanse dansen

Ook dans zorgt voor verbinding en is vaak een uiting van een bepaalde cultuur. Dat is toch alleszins het geval in Peru. Bij verschillende feestelijke gelegenheden wordt er samen gedanst en gezongen in prachtige kledij. Dé bekendste dans is ongetwijfeld de marinera norteña. Deze paringsdans wordt niet alleen beschouwd als de nationale dans van het land, maar is ook erkend als cultureel erfgoed. Elk jaar worden er zelfs verschillende wedstrijden gehouden over het hele land om het beste koppel te kiezen. 

In de Peruviaanse hooglanden is ook de huayno populair. Deze dans dateert uit de prekoloniale periode en zou een militaire hymne zijn. Met de komst van de Spanjaarden evolueerde de dans en werden nieuwe instrumenten en technieken toegevoegd. In het noorden van het land wordt dan weer de tondero gedanst. Net zoals de marinera gaat het om een paringsdans waarin liefde centraal staat. Niettemin is deze dans meer rebels van aard. In de hoofdstad Lima kan je tot slot kennismaken met la danza de tijeras, of de dans van de scharen. Met deze dans wordt een ode gebracht aan de goden van de Andes. In kleurrijke kostuums worden indrukwekkende choreografieën uitgevoerd die veel weghebben van acrobatie. 

Deze authentieke dansen uit diverse streken van het land kan je ook bewonderen tijdens Erfgoeddag. Yamar Mistty laat je in een workshop aan het MAS in Antwerpen de ritmes van de Peruviaanse dansstijl ontdekken. 

Zin gekregen om nog meer internationale spelletjes of sporten te ontdekken? Een overzicht van de activiteiten in samenwerking met FMDO vind je hier.