GAME ON!

De volks- en caféspelen vormen een rijk stukje erfgoed op zichzelf door hun diversiteit, complexiteit en hun sociale, politieke, religieuze en economische verbondenheid met de diverse geledingen in de maatschappij doorheen de geschiedenis.
Wie meer wil weten over dit boeiende onderwerp kan onze tour 'Spelenderwijs leren: ontdek de rijke geschiedenis van de volksspelen' volgen in de erfgoedapp en ontdekt op een leuke en speelse manier meer over de geschiedenis van het spel: Hoe ontstond het dartsspel? Hoe komt het dat er zoveel diverse soorten biljartspelen bestaan? Vond het sjoelen zijn oorsprong in de Nederlanden of komt het toch ergens anders vandaan? Welk spel is het oudste ter wereld? …..
Wij hebben een uitgebreide collectie authentieke spelen die tijdens erfgoeddag gratis uitgeprobeerd mogen worden. Dat kan via vrij spel of via diverse uitdagingen die wij die dag aanbieden. Game on?

Ken jij de volksspelen nog? Ze brachten generaties samen op café, de kermis, bij optochten en eet- of drinkfestijnen. Ontdek op Erfgoeddag een mix van traditionele, gezellige volksspelen voor uren vermaak. Gooi de perfecte worp met het tafelkegelspel. Scoor de meeste punten op de sjoelbak. Beleef plezier met het mannetjesspel en het toptafelspel. Of leg als snelste een parcours af met stelten, zonder te vallen.

Begint het al te kriebelen? Geniet van een nostalgische namiddag spelplezier. Ontdek welke volksspelen er in het oude café ‘de Slagmolen’ werden gespeeld. Dit café sloot in 2010 na 54 jaar de deuren en was eigendom van cafébaas Renaat Huygen. Wees welkom en herontdek het plezier van samen ontspannen en spelen in onze gezellige buitenbar. Bij slecht weer gaan de spelen gewoon door, maar verhuizen we naar de tent.

In het Langers Lanz-Bulldog Museum kijk je je ogen uit op een rijke collectie landbouwmachines en – werktuigen. Vooral de indrukwekkende collectie gerestaureerde en opgemaakte tractoren van het merk Lanz-Bulldog, uit de eerste helft van de 20ste eeuw, doet vele ogen schitteren. Maar is er op het platteland ook tijd om te spelen?

Op Erfgoeddag ontdekken kinderen oude ambachten en traditionele volkspelen. Draai zelf een springkoord of laat de boer in je naar bovenkomen en melk de koe. Wie melkt er het snelst een bekertje vol? Loods de kaas langs de gaten naar het hoogst aantal punten of waag je kans bij het sjoelen. Zet je beste beentje voor bij het ringwerpen of zaklopen en word de winnaar van Erfgoeddag!

Heemkring Kiosk neemt je mee naar de volksspelen van cafés, parochietrefpunten en jeugdclubs van 50 jaar geleden. Kan jij het beste sjoelen? Al ooit gehoord van ‘manillen’, ‘kingen’ of ‘zetten’? We nodigen je uit om actief mee te spelen. Verzamel de meeste punten met de puntenbiljart of probeer zoveel mogelijk pionnen te tollen in de tolbak. In een tentoonstelling leer je bij over deze oude volksspelen en vrijetijdspelletjes. Ze werpt ook een blik op de digitale evolutie in ons thuisentertainment. En voor iedereen die komt spelen, trakteert Heemkring Kiosk op snoepgoed van vroeger.

De tentoonstelling neemt bezoekers mee op een boeiende reis door de rijke traditie van volksspelen. Die kleurden eeuwenlang het sociaal leven in dorpen en steden en zijn een essentieel onderdeel van het culturele erfgoed.
Van traditionele spelen die in de open lucht werden gespeeld, tot de kleinere spelen die binnen werden beoefend, de tentoonstelling toont de rijke variëteit aan speelse tradities die generaties met elkaar verbond.
Dit is niet alleen een blik op het verleden, maar ook een uitnodiging om de vreugde en verbondenheid van volksspelen opnieuw te ervaren.

Heb jij zin in een dag vol spel, plezier, beweging en avontuur? Dan ben jij van harte welkom op ons kinderfeest. Geniet van een dag boordevol activiteiten: knutsel je eigen meesterwerk of laat je betoveren door een magische voorstelling.
Ontdek je liever traditionele volksspelen? Ken je geen volksspelen? Geen probleem. Een vrijwilliger legt je alle spelregels uit en speelt het spel voor. Misschien komt het spel je dan wel bekend voor? Of speelde je oma het spel vroeger als kind? Of kent jouw papa het spel in een andere variant? Speel met je ouders, grootouders of buurtkinderen en ontdek het allemaal.

Ben je nog niet uitgespeeld? Waag je dan aan enkele typische kermisspelen, zoals: de populaire ‘Kamelenrace’ of het uitdagende arcadespel ‘Donkey Kong’.

De bedoeling van de Erfgoeddag is om spelenderwijs nieuwe en oude verhalen te vertellen waar iedereen voeling mee heeft en iedereen met het verleden verbindt op een speelse manier. We focussen op oude sportverenigingen (zoals boogschutters verenigingen), oude gezelschapsspelen, volksspelen en caféspelen zoals krulbol, bakschieten, vogelpik, pietjesbak, kaartspelen en kinderspelen zoals pee-schieten, knikkeren, bikkelen…
Het is de bedoeling dat men de oude spelen ook kan beoefenen, zowel binnen als buiten, en zo krijgen kinderen initiatielessen boogschieten op de liggende wip op de erfgoeddag vanaf 14 uur.

Erfgoeddag in Ronse en Maarkedal = Vlaamse Ardennendag. Natuurpunt Ronse en partners organiseren verschillende ludieke begeleide wandelingen in de omgeving van het Muziekbos. In de Onze-Lieve-Vrouw La Salettekerk gaat een natuur- en ambachtenmarkt door, hier kan je onder meer kennis maken met oude volksspelen uit de regio en een aperitiefconcert meepikken. Na de middag zijn er heel wat demonstraties en workshops. Je leert onder andere mattentaarten maken (13 uur) en manden vlechten (14 uur). Er vallen historische Van Hauwaert-koersfietsen te bekijken en ook de Ronsese en Maarkedalse reuzen tekenen present. In de vooravond is er een optreden met uitnodiging tot dans van de middeleeuwse volksdansgroep 'Les Pestelleux'. Aansluitend zorgt 'Flamboyant' voor een muzikaal vervolg in dezelfde sfeer. Klaar voor een dag vol natuur, spel en plezier?

Tot net na de jaarwisseling stroomden kunst- en geschiedenisliefhebbers naar het MOU voor de tentoonstelling over Margaretha van Parma. Nadat de deur achter de laatste bezoeker sloot, viel een grote stilte over het museum. Al snel trok de bedrijvigheid zich opnieuw op gang. Geleende stukken gingen terug, zalen kregen een opfrisbeurt en het museum koos Erfgoeddag 2025 als ideaal moment om opnieuw te schitteren met zijn collectie wandtapijten en zilver.

De MOU-collectie is een pak speelser dan je denkt. Wil je ontdekken welke spelletjes te zien zijn op de wandtapijten? Wist je dat het zilver niet alleen diende om te schitteren op weelderige tafels maar ook zorgde voor vermaak voor de gasten? Hou tijdens jouw bezoek de Erfgoedapp in aanslag en ontdek het spelelement in de collectie. Het zien spelen doet ook zin krijgen in spelen. Speciaal voor Erfgoeddag zullen verspreid over de museumzalen old school volksspelen staan. Game on!

Wist jij dat de ‘goede kamer’ vroeger niet toegankelijk was voor kinderen? En er buiten in de tuinwijk een speelparadijs lonkte? Je ontdekt het dagelijkse leven van de mijnwerkersgezinnen in de jaren 1930 in het Museum van de Mijnwerkerswoning. Het museum is een uniek bewaarde tweewoonst uit 1925, die sinds 30 jaar als museum een vaste waarde is in de tuinwijk.

Naast het woonhuis richtte Stichting Erfgoed Eisden in 2022 een kindermuseum in. Je wordt er terug in de tijd gekatapulteerd, en krijgt onderwijs op houten schoolbanken. Loop ook de trap op en maak er kennis met de ‘Kinderspelen’ van Pieter Bruegel de Oude. Spot jij alle kinderspelen op het schilderij? Of waag jij je aan een oud volksspel?
Stap mee terug in de (kinder)tijd en laat je door ervaren gidsen rondleiden in het Museum.

Plan met Erfgoeddag een dagje Eisden en bezoek ook dienstencentrum De Bolster, de Sint-Barbarakerk, Chiro Akori en de Tevhid Camii Moskee in de nabije omgeving.